Hoewel de rente historisch laag is, neemt de kredietverlening aan het MKB nog nauwelijks toe. Toch biedt de lage rente wel degelijk kansen voor kleine en middelgrote bedrijven.
“Als je een gezond bedrijf hebt in een goede bedrijfstak, zou ik nu gewoon investeren. De rente is nog nooit zo laag geweest’, zegt Jan van den Hoek, senior consultant bij ICC, een bureau dat het midden- en grootbedrijf ondersteunt bij financiële vraagstukken.
De driemaands euribor-rente, de belangrijkste graadmeter voor bedrijfsleningen, is zelfs al een jaar negatief. Momenteel cirkelt deze rente rond – 0,26 procent. Daardoor betaalt het MKB nu alleen de opslag van banken.
Negatieve euribor
Die negatieve euribor pakt niet altijd goed uit. Van den Hoek: “Als je aan een krediet een renteswap koppelt, moet je opletten. Zo’n swap beschermt je tegen het risico van rentestijging, maar werkt in je nadeel als de rente onder nul komt. De meeste banken berekenen namelijk in de financiering een negatieve rente niet door. Dat kan er voor zorgen dat bij rentedaling je rentelast juist stijgt.” Banken geven het midden- en kleinbedrijf doorgaans geen renteswaps meer, tenzij het een groot MKB-bedrijf is.
Een lening met een vaste rente is voor de meeste bedrijven een prima optie, zegt Van den Hoek. “Voor die zekerheid betaal je wat extra, waardoor je uitkomt op een rente die een fractie hoger is dan bij een variabele rente. De variabele lening is vaak ook een goed idee, mits je er een cap bij afsluit.” Zo’n renteplafond beschermt je tegen een rentestijging. Ook dan betaal je voor zekerheid, met een bescherming op bijvoorbeeld 0,5 procent.
Financiering MKB
De Nederlandse banken hebben momenteel twaalf miljard euro minder krediet uitstaan bij het MKB dan drie jaar geleden, volgens De Nederlandsche Bank. In totaal is het nu zo’n 133 miljard euro. Eind 2015 daalde dit cijfer nog, maar het begin van de kentering is er. Rabobank – de grootste financier van het MKB – zegt dat de kredietverlening aan MKB het laatste half jaar weer iets toeneemt.
“De belangrijkste rem op de kredietgroei is voorzichtigheid van de banken. Ze verdienen niet veel aan MKB-leningen. Maar er is ook aarzeling bij ondernemers”, zegt Van den Hoek. Hij krijgt bijval van Rob Wolthuis, secretaris bij MKB-Nederland: “Banken zijn strenger geworden, vanwege de toezichtregels van Basel 3. Ze willen ook niet meer de enige financier van bedrijven zijn, en adviseren stapelfinanciering.”
Aan de vraagzijde zit een tweede knelpunt. Veel ondernemers durven nog niet te investeren en daarvoor te lenen, zegt Wolthuis. “Ze moeten eerst meer vet op de botten krijgen.”
Cijfers van De Nederlandsche Bank en Economische Zaken bevestigen dat de vraag jarenlang gedaald is. Maar sinds de tweede helft van 2015 is ook hier een opgaande lijn te zien.
Cash investeren
De lage spaarrente is een derde factor die de kredietverlening drukt. Marie-Christine Reusken, woordvoerder bij de Rabobank: “Er zijn ook MKB’ers die goed draaien. Zij investeren nu vaker uit eigen middelen dan een paar jaar geleden, omdat het aanhouden van cash zo weinig opbrengt.”
Ook Van den Hoek en Wolthuis adviseren ondernemers om overtollige middelen te investeren. Wolthuis: “Dat kan op allerlei manieren. Zo zien we momenteel dat het aantal overnames weer toeneemt, vooral in de eigen keten.”
Dit is het zesde artikel in een reeks van De Maand van de financial. De Maand van de financial wordt mogelijk gemaakt door Inspireert Beter Ondernemen. Dit platform vol tips en artikelen is een initiatief van AFAS Software.